Analiza Dochodów Klienta: UoP, JDG, Umowy Cywilnoprawne
Każdy pośrednik kredytowy wie, że źle obliczona zdolność kredytowa to strata czasu, pieniędzy i zaufania klienta. Różnice w sposobie liczenia dochodów między bankami mogą sięgać nawet 40% podstawy zdolności. To różnica między odrzuceniem wniosku a uzyskaniem kredytu na wymarzony dom.
Nauczę Cię dokładnie analizować każdą formę dochodu - od standardowej umowy o pracę, przez zawiłości działalności gospodarczej, po pułapki umów cywilnoprawnych. Pokażę Ci tajniki, które pozwolą maksymalizować zdolność kredytową klienta i wybierać banki, które najkorzystniej ocenią jego sytuację.
W tym przewodniku znajdziesz: kompletne algorytmy banków do liczenia dochodów, praktyczne checklisty dokumentów, przykłady obliczeń dla każdej formy zatrudnienia oraz gotowe argumenty do negocjacji z analitykami. Po przeczytaniu będziesz potrafił precyzyjnie oszacować zdolność kredytową klienta jeszcze przed złożeniem wniosku.
Spis treści:
- 1. Umowa o pracę - złoty standard banków
- 2. Działalność gospodarcza - 7 metod liczenia dochodu
- 3. Umowy cywilnoprawne - kiedy bank je akceptuje?
- 4. Dochody dodatkowe i nieregularne
- 5. Łączenie źródeł dochodu - strategie optymalizacji
- 6. Dokumenty wymagane dla każdej formy dochodu
- 7. Najczęstsze błędy w analizie dochodów
- 8. Narzędzia i kalkulatory do analizy
1. Umowa o pracę - złoty standard banków
Umowa o pracę to najbardziej pożądana forma zatrudnienia w oczach banków. Ale nawet tutaj diabeł tkwi w szczegółach. Różnice między bankami w podejściu do składników wynagrodzenia mogą zmienić zdolność kredytową o dziesiątki tysięcy złotych.
Umowa na czas nieokreślony - maksymalna zdolność
Banki uznają 100% dochodu netto przy umowie na czas nieokreślony po okresie próbnym. Kluczowe jest jednak zrozumienie, co dokładnie wchodzi do podstawy. Wynagrodzenie zasadnicze to fundament - zawsze jest brane pod uwagę. Premie regulaminowe (gwarantowane w umowie) również są liczone w 100%.
Składniki wynagrodzenia i ich wagi:
- Wynagrodzenie zasadnicze: 100% do zdolności
- Premie regulaminowe: 100% jeśli gwarantowane
- Premie uznaniowe: 0-80% (średnia z 3-12 miesięcy)
- Nadgodziny: 50-100% (średnia z 6-12 miesięcy)
- Dodatki stałe: 100% (np. dodatek funkcyjny)
- 13-ta pensja: 100% w bankach które ją uznają
Jeśli chcesz dokładnie zrozumieć wszystkie niuanse analizy zdolności, koniecznie przeczytaj nasz kompletny przewodnik po zdolności kredytowej, gdzie znajdziesz szczegółowe algorytmy wszystkich głównych banków.
Umowy terminowe - pułapki i możliwości
Umowa na czas określony to wyzwanie, ale nie przeszkoda nie do pokonania. Kluczem jest znalezienie banku z odpowiednią polityką. Niektóre banki wymagają minimum 6 miesięcy do końca umowy, inne 12 miesięcy. Są też takie, które akceptują promesę przedłużenia.
Wskazówka praktyczna:
Jeśli klient ma umowę na czas określony, zawsze pytaj o historię zatrudnienia u tego pracodawcy. Kolejna umowa na czas określony u tego samego pracodawcy znacząco zwiększa szanse na pozytywną decyzję kredytową.
2. Działalność gospodarcza - 7 metod liczenia dochodu
Przedsiębiorcy to najbardziej złożona grupa klientów kredytowych. Ten sam przedsiębiorca może mieć zdolność kredytową od 100 000 zł do 500 000 zł w zależności od banku! Poznanie wszystkich metod liczenia dochodu to klucz do sukcesu.
Metoda 1: Dochód według PIT (najpopularniejsza)
Większość banków używa dochodu z ostatniego rozliczonego PIT-u. To najprostsza metoda, ale często najmniej korzystna dla dynamicznie rozwijających się firm. Bank bierze dochód netto z zeznania podatkowego i mnoży przez 12 miesięcy.
Przykład obliczenia:
Dochód z PIT-36 za 2023: 120 000 zł
Miesięczny dochód do zdolności: 120 000 / 12 = 10 000 zł
Zdolność kredytowa (30 lat, 5%): około 450 000 zł
Metoda 2: Obrót na koncie (dla młodych firm)
Niektóre banki, szczególnie przy współpracy z firmami do 24 miesięcy, analizują obroty na koncie firmowym. To szansa dla młodych przedsiębiorców bez pełnej historii podatkowej.
Bank analizuje wpływy z ostatnich 6-12 miesięcy, odejmuje koszty stałe i przyjmuje 50-70% pozostałej kwoty jako dochód. Szczegółowe zasady dla różnych form działalności znajdziesz w artykule o JDG a kredyt hipoteczny.
Metoda 3: Średnia z 2 lat podatkowych
Konserwatywne banki wymagają średniej z dwóch ostatnich lat. To często niekorzystne dla rozwijających się firm, ale daje stabilność w ocenie.
Metoda 4: Prognoza na podstawie bieżącego roku
Progresywne banki pozwalają na przedstawienie aktualnych wyników. Jeśli firma znacząco zwiększyła obroty, to może być game changer. Potrzebne są dokumenty za minimum 6 miesięcy bieżącego roku.
Dokumenty do prognozy:
- KPiR lub księgi handlowe za bieżący rok
- Wyciągi bankowe potwierdzające wpływy
- Deklaracje VAT za ostatnie miesiące
- Zaświadczenie o niezaleganiu z ZUS i US
Metoda 5: Kontrakty i umowy długoterminowe
Dla firm B2B z długoterminowymi kontraktami niektóre banki przyjmują wartość kontraktów jako podstawę dochodu. Musisz przedstawić umowy na minimum 12 miesięcy do przodu.
Metoda 6: Uproszczone formy (ryczałt, karta)
Ryczałt i karta podatkowa to wyzwanie. Banki często stosują współczynniki korygujące od 30% do 70% przychodów. Każdy bank ma swoją tabelę współczynników dla różnych branż.
Metoda 7: Analiza finansowa (dla spółek)
Spółki kapitałowe są analizowane przez pryzmat sprawozdań finansowych. Bank ocenia nie tylko zysk netto, ale też płynność, zadłużenie i trendy rozwoju.
3. Umowy cywilnoprawne - kiedy bank je akceptuje?
Umowy zlecenie i o dzieło to najtrudniejsze źródła dochodu do zakredytowania. Ale znając specyfikę poszczególnych banków, można znaleźć finansowanie nawet dla "zleceniobiorców".
Umowa zlecenie - 5 banków przyjaznych
Tylko wybrane banki akceptują umowę zlecenie jako główne źródło dochodu. Kluczowe warunki to minimum 12 miesięcy historii u tego samego zleceniodawcy oraz brak przerw dłuższych niż miesiąc. Pełną listę banków i ich wymogów znajdziesz w artykule umowa zlecenie i zdolność kredytowa.
Warunki akceptacji umowy zlecenie:
- Ciągłość zatrudnienia: minimum 6-12 miesięcy
- Jeden zleceniodawca: preferowane przez banki
- Umowa na czas nieokreślony: znacząco zwiększa szanse
- Odprowadzane składki ZUS: niektóre banki tego wymagają
- Średnia z 3-6 miesięcy: podstawa do obliczeń
Umowa o dzieło - misja prawie niemożliwa
Umowy o dzieło są najmniej akceptowane przez banki. Tylko jako dodatkowe źródło dochodu, nigdy jako główne. Wyjątkiem są umowy o dzieło z prawami autorskimi dla specjalistów IT czy twórców.
Uwaga:
Jeśli klient ma tylko umowę o dzieło, rozważ przekonanie go do zmiany formy zatrudnienia przed aplikowaniem o kredyt. Nawet przejście na umowę zlecenie znacząco zwiększy szanse.
4. Dochody dodatkowe i nieregularne
Umiejętne wykorzystanie dochodów dodatkowych może zwiększyć zdolność kredytową o 20-50%. Kluczem jest wiedza, które banki i w jaki sposób je akceptują.
Wynajem nieruchomości
Dochód z wynajmu to potężne narzędzie zwiększania zdolności. Banki przyjmują 50-100% dochodu z najmu, w zależności od formy opodatkowania i długości umowy najmu.
Optymalizacja dochodu z wynajmu:
- Umowa najmu na minimum 12 miesięcy
- Opodatkowanie ryczałtem (8.5%) - najkorzystniejsze
- Historia wynajmu minimum 3-6 miesięcy
- Wpłaty na konto jako dowód
Prawa autorskie i tantiemy
Dochody z praw autorskich są traktowane podobnie do umów cywilnoprawnych. Korzystne 50% koszty uzyskania przychodu zwiększają dochód netto.
Alimenty i świadczenia
Alimenty otrzymywane są uznawane przez większość banków, ale tylko do momentu osiągnięcia pełnoletności przez dziecko. 500+ i inne świadczenia socjalne - tylko wybrane banki je akceptują.
5. Łączenie źródeł dochodu - strategie optymalizacji
Mistrzowskie łączenie różnych źródeł dochodu to różnica między przeciętnym a wybitnym pośrednikiem. Poznaj strategie, które pozwolą maksymalizować zdolność kredytową klientów z wieloma źródłami przychodu.
Strategia 1: Główne + dodatkowe
Najlepsza kombinacja to stabilna umowa o pracę jako główne źródło plus działalność gospodarcza lub wynajem jako dodatkowe. Banki chętniej akceptują ryzykowne źródła jako uzupełnienie.
Przykład optymalnego miksu:
Główne: UoP - 5000 zł netto (100%)
Dodatkowe 1: JDG - 3000 zł netto (80%)
Dodatkowe 2: Wynajem - 2000 zł netto (75%)
Łączny dochód do zdolności: 5000 + 2400 + 1500 = 8900 zł
Strategia 2: Para z różnymi źródłami
Przy kredycie dla pary, różnorodność źródeł dochodu to atut. Jeden kredytobiorca ze stabilną UoP kompensuje ryzyko drugiego z JDG.
Strategia 3: Timing przejścia między formami
Planując zmianę formy zatrudnienia, zawsze rób to po uzyskaniu kredytu. Przejście z UoP na JDG tuż przed wnioskiem to katastrofa dla zdolności.
6. Dokumenty wymagane dla każdej formy dochodu
Brak jednego dokumentu może opóźnić proces o tygodnie. Przygotuj komplet dokumentów przed pierwszym spotkaniem w banku.
Umowa o pracę - kompletna lista
Dokumenty podstawowe:
- Zaświadczenie o zatrudnieniu i zarobkach (ważne 30 dni)
- Umowa o pracę (kopia)
- 3 ostatnie paski płacowe
- Wyciąg z konta za 3-6 miesięcy
- PIT za ostatni rok
Dokumenty dodatkowe (jeśli dotyczy):
- Aneks do umowy (podwyżka, zmiana stanowiska)
- ../regulamin premiowy
- Promesa przedłużenia umowy
- Zaświadczenie o niekaralności (niektóre zawody)
Działalność gospodarcza - pełen pakiet
Dokumenty podatkowe:
- PIT za 1-2 ostatnie lata
- KPiR lub księgi handlowe
- Deklaracje VAT za 12 miesięcy
- Potwierdzenie zapłaty zaliczek na podatek
Dokumenty firmowe:
- Wpis do CEIDG/KRS
- Zaświadczenie o niezaleganiu ZUS
- Zaświadczenie o niezaleganiu US
- Wyciągi z konta firmowego za 6-12 miesięcy
- Umowy z kontrahentami (jeśli B2B)
Umowy cywilnoprawne - minimalne wymogi
- Umowa zlecenie/o dzieło
- Rachunki za ostatnie 6-12 miesięcy
- Wyciągi bankowe potwierdzające wpływy
- PIT-11 od zleceniodawcy
- Zaświadczenie od zleceniodawcy o współpracy
7. Najczęstsze błędy w analizie dochodów
90% odrzuconych wniosków kredytowych to efekt błędów w analizie dochodów. Unikaj tych pułapek, a Twoja skuteczność wzrośnie dramatycznie.
Błąd #1: Nieuwzględnienie wszystkich obciążeń
Początkujący pośrednicy często zapominają o odjęciu alimentów płaconych, rat innych kredytów czy limitów na kartach kredytowych. Każde zobowiązanie zmniejsza zdolność!
Błąd #2: Zbyt optymistyczne podejście do premii
Nie każda premia jest równa. Premia uznaniowa wypłacona raz to nie to samo co premia regulaminowa. Banki są sceptyczne wobec nieregularnych składników.
Błąd #3: Ignorowanie okresów karencji
Nowa umowa o pracę? Większość banków wymaga 3 miesięcy po okresie próbnym. Nowa działalność? Minimum 12 miesięcy historii. Cierpliwość to cnota w kredytach.
Błąd #4: Mieszanie dochodów osobistych i firmowych
Przedsiębiorca nie może do zdolności dodać obrotów firmy! Liczy się tylko dochód po opodatkowaniu lub wynagrodzenie z własnej spółki.
Błąd #5: Brak weryfikacji autentyczności dokumentów
Fałszywe zaświadczenie = koniec kariery pośrednika. Zawsze weryfikuj dokumenty, dzwoń do pracodawców, sprawdzaj spójność danych.
Rada eksperta:
Stwórz własną checklistę weryfikacyjną dla każdego typu dochodu. Systematyczne podejście eliminuje 95% błędów i przyspiesza proces kredytowy.
8. Narzędzia i kalkulatory do analizy
Profesjonalne narzędzia to różnica między zgadywaniem a precyzyjną analizą. Inwestycja w odpowiednie kalkulatory zwraca się przy pierwszym dużym kredycie.
Kalkulatory bankowe online
Każdy bank udostępnia podstawowy kalkulator zdolności. Problem? Są uproszczone i nie uwzględniają wszystkich zmiennych. Używaj ich tylko do wstępnej orientacji.
Profesjonalne systemy dla pośredników
Systemy jak Notus, Expander czy Bancovo to must-have dla profesjonalnego pośrednika. Porównują oferty 20+ banków jednocześnie i uwzględniają wszystkie niuanse.
Funkcje profesjonalnych systemów:
- Aktualne polityki kredytowe wszystkich banków
- Symulacja różnych scenariuszy dochodowych
- Automatyczne generowanie wniosków
- Śledzenie statusu aplikacji
- Archiwum klientów i dokumentów
Excel czy dedykowane oprogramowanie?
Własne arkusze Excel są dobre na początek, ale szybko pokazują ograniczenia. Przy 10+ klientach miesięcznie, dedykowane oprogramowanie to konieczność.
Aplikacje mobilne do skanowania dokumentów
Adobe Scan, CamScanner czy Microsoft Lens - te aplikacje przyspieszą digitalizację dokumentów. OCR automatycznie wyciąga dane z zaświadczeń.
Podsumowanie kluczowych zasad analizy dochodów:
1. Każdy bank ma swoją politykę - nie ma uniwersalnych zasad. To co odrzuci Bank A, zaakceptuje Bank B.
2. Dokumentacja to podstawa - brak jednego papierka może zablokować cały proces. Bądź pedantyczny.
3. Timing jest kluczowy - planuj zmiany zatrudnienia po uzyskaniu kredytu, nie przed.
4. Łączenie źródeł to sztuka - umiejętne zestawienie różnych dochodów maksymalizuje zdolność.
5. Inwestuj w narzędzia - profesjonalne systemy to nie koszt, to inwestycja w Twoją skuteczność.
Chcesz zostać mistrzem analizy kredytowej?
Analiza dochodów to tylko wierzchołek góry lodowej. W naszym centrum wiedzy znajdziesz dziesiątki szczegółowych przewodników, które uczynią z Ciebie eksperta kredytowego. Sprawdź koniecznie nasz kompletny przewodnik po zdolności kredytowej, gdzie poznasz wszystkie tajniki banków.
Pamiętaj: Każdy klient to unikalna sytuacja. Im więcej wiesz o specyfice różnych form dochodu, tym więcej kredytów zamkniesz z sukcesem. Inwestycja w wiedzę zawsze się zwraca - w prowizjach i zadowoleniu klientów.